[...] Wszyscy braci, którzy są ustanowieni ministrami i sługami innych braci w prowincjach i w miejscach, w których będą, niech umieszczają swoich braci, niech ich często odwiedzają i w sposób duchowy napominają, i umacnają. A wszyscy inni moi umiłowani bracia niech będą in bardzo posłuszni we wszystkich sprawach dotyczących zbawienia duszy i nie sprzecznych z naszym sposobem życia [...] (Św. Franciszek, Reguła niezatwierdzona, 4).
Poczet prowincjałów
o. Antonin Kazimierz Brząkalik urodził się 4 marca 1958 roku w Czerwionce-Leszczynach.
Studiował filozofię i teologię w Wyższym Seminarium Duchownym macierzystej prowincji w Katowicach-Panewnikach. Profesję wieczystą złożył 15 lutego 1986 roku. Święcenia kapłańskie przyjął z rąk ks. abpa Damiana Zimonia 16 maja 1987 roku w bazylice panewnickiej.
Przed wyborem na wikariusza prowincjalnego w 2004 roku był wieloletnim wychowawcą i magistrem nowicjatu w Osiecznej i Miejskiej Górce. W 2010 roku został powtórnie wybrany na urząd wikariusza prowincjalnego.
Kapituła prowincjalna w 2013 roku wybrała go ministrem prowincjalnym1.
Przypisy
1Kapituła Prowincjalna w Panewnikach, za: www.zyciezakonne.pl, [dostęp 2013-05-02].
Franciszek Ezdrasz Biesok OFM (ur. 24 stycznia 1963 w Cieszynie[1]) – polski prawnik, doktor prawa kanonicznego, kapłan franciszkanin, prowincjał.
Ezdrasz Biesok należy do górnośląskiej Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych – Franciszkanów. Studiował filozofię w Wyższym Seminarium Duchownym Braci Mniejszych w Katowicach, po czym został skierowany na studia teologiczne do Studium Theologicum Jerosolimitanum w Izraelu (Klasztor Najświętszego Zbawiciela w Jerozolimie). Po złożeniu profesji zakonnej w 1989 został wyświęcony na diakona w Jerozolimie przez patriarchę Michela Sabbaha. Święcenia kapłańskie przyjął w 1992 w Katowicach z rąk ks. bpa Gerarda Bernackiego. Pracował duszpastersko w Parafii św. Wojciecha w Bytomiu. Następnie kontynuował studia z zakresu prawa kanonicznego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i w rzymskim Antonianum, uzyskując tytuł doktora prawa kanonicznego.
Kapituła macierzystej prowincji zakonnej wybrała go 24 czerwca 2004 prowincjałem[2] (reelekcja 24 czerwca 2010[3]). W czasie pełnienia urzędu ministra prowincjalnego przez o. Biesoka rozwinęła się obecność braci mniejszych na terenach byłego Związku Radzieckiego. Powstały fundacje prowincjalne na Białorusi (Fundacja Stygmatów św. Franciszka z Asyżu)[4] i Ukrainie (Fundacja Bizantyjska Wszystkich Świętych Zakonu Serafickiego w obrządku wschodnim)[5]. Za jego prowincjałatu rozpoczęto wydawanie serii Szkoła Seraficka[6]. Dwukrotnie reprezentował prowincję na kapitułach generalnych zakonu w Asyżu: w 2006 i 2009 r.
Ojciec Biesok jest wykładowcą prawa kanonicznego w Wyższym Seminarium Duchownym Braci Mniejszych w Katowicach oraz członkiem zwyczajnym Stowarzyszenia Kanonistów Polskich. Jednym z ważniejszych aktów urzędowych o. Biesoka jako ministra prowincjalnego było nadanie 10 października 2011 statusu prawnego założonej w Cieszynie przez franciszkanów Szkole Nowej Ewangelizacji Zacheusz[7]. Za prowincjałatu o. Ezdrasza erygowano domy zakonne w: Nyżnij Bystryj, Choczu, Użgorodzie, Podłężu Królewskim, Smoleńsku, Soligorsku i Osipowiczach. Po złożeniu urzędu w 2013 kapituła prowincjalna wybrała o. Ezdrasza definitorem prowincjalnym[8].
Opracowania naukowe
Franciszkanie w Bytomiu. W: Franciszkanie w Bytomiu: Ponad siedem wieków obecności. Bytom: Oficyna Wydawnicza 4K, 1997. ISBN 83-85214-29-1.
Zarys dziejów klasztoru panewnickiego. W: Antoni Barciak (red. nauk.): Wkład Kościołów i Zakonu Franciszkanów w kulturę Katowic. Katowice: Instytut Górnośląski, 2003, s. 338-344. ISBN 83-86053-46-1.
Statuta Generalia Ordinis Fratrum Minorum: Statuty Generalne Zakonu Braci Mniejszych. Wrocław: Wydawnictwo św. Antoniego, 2005. ISBN 83-88598-61-9. (tłumaczenie)
Przypisy
Schematismus Ordinis Fratrum Minorum. Roma: Curia Generalis, 2009, s. 79.
Bonawentura Krzemień, Norbert Kubica: Katalog Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych (Franciszkanów) w Katowicach Panewnikach, 2006, s. 10-48. ISBN 83-901128-9-2.
Katowice: Kapituła Prowincji Wniebowzięcia. www.franciszkanie.pl, 2010-06-24. [dostęp 2010-06-23].
Fundacja Stygmatów św. Franciszka z Asyżu. www.panewniki.franciszkanie.pl. [dostęp 14 września 2009].
Fundacja na Ukrainie. www.panewniki.franciszkanie.pl. [dostęp 14 września 2009].
Ezdrasz Biesok OFM. Wstęp do serii "Szkoła Seraficka". „Szkoła Seraficka”. 1, s. 5, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zakonu Braci Mniejszych w Katowicach. ISSN 1898-7842.
Wspólnota i Szkoła Nowej Ewangelizacji. www.sne.franciszkanie.pl. [dostęp 2012-09-24].
Kapituła Prowincjalna w Panewnikach. www.panewniki.franciszkanie.pl. [dostęp 2013-05-04].
O. Józef Andrzej Czura, OFM urodził się 31 stycznia 1953 w Katowicach.
Do zakonu franciszkańskiego wstąpił w 1972. Po odbyciu rocznego nowicjatu złożył w 1973 pierwszą profesję zakonną. Następnie studiował filozofię i teologię w Wyższym Seminarium Duchownym Braci Mniejszych w Katowicach.
Po przyjęciu święceń kapłańskich w 1979 pracował m.in. w Pakości i Bensheim w Niemczech. W latach 1989-1998 był przełożonym klasztoru franciszkanów w Bensheim. W latach 1996-1998 należał do definitorium prowincji [2]. Podczas kapituły prowincjalnej w 1998 o. Józef Czura wybrany został prowincjałem swojej macierzystej prowincji [3].
W czasie pełnienia mandatu przez o. Czurę zreformowano funkcjonowanie domów formacyjnych. W czasie pełnienia urzędu przez o. Czurę Prowincjalne Duszpasterstwo Powołań przekształcone zostało we Franciszkańskie Centrum Młodzieżowo-Powołaniowe "Trzej Towarzysze" z nową siedzibą w Chorzowie Klimzowcu [4]. Podjęto też konieczne prace związane z procesem beatyfikacyjnym o. Euzebiusza Huchrackiego [5].
Po wyborze kolejnego prowincjała, którym został w 2004 o. Ezdrasz Biesok, o. Czura mianowany został magistrem nowicjatu w Miejskiej Górce. O. Czura włada biegle językiem niemieckim.
Bibliografia naukowa zakonnika
Ojciec Ansgary Malina OFM, kompozytor, Panewniki 1992.
Życie i działalność o. Ansgarego Maliny OFM (1892-1969). „Szkoła Seraficka”. 1, s. 167-181, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Przypisy
Schematismus Ordinis Fratrum Minorum. Roma: Curia Generalis, 2009, s. 151.
Bonawentura Krzemień OFM, Norbert Kubica OFM: Katalog Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych (Franciszkanów) w Katowicach Panewnikach, 2006, s. 36-37. ISBN 83-901128-9-2.
Poprzedni prowincjałowie. www.panewniki.franciszkanie.pl. [dostęp 14 września 2009].
FCMP Trzej Towarzysze. Chorzów: Prowincja WNMP w Katowicach Panewnikach, 2008 (broszura informacyjna).
Syrach Janicki OFM: Sługa Boży o. Euzebiusz Huchracki OFM, 1885-1942, franciszkański męczennik za wiarę i ojczyznę. Bytom: Oficyna Wydawnicza 4K, 2004. ISBN 83-85214-68-2.
Ojciec Damian Henryk Szojda urodził się 1 stycznia 1932 roku w Panewnikach, z rodziców Romana i Jadwigi z domu Kotas.
W 1939 roku zaczął uczęszczać do Szkoły Podstawowej w Panewnikach, którą ukończył w 1945 roku. Po skończonej wojnie, w 1945 roku, został wychowankiem Kolegium Serafickiego w Nysie i ukończył tam w 1949 roku dziesiąta klasę zdając małą maturę.
Po ukończeniu Kolegium zgłosił się do Zakonu Franciszkanów prowincji Wniebowzięcia NMP, jako aspirant do kapłaństwa. Został przyjęty i skierowany do nowicjatu naszej Prowincji.
Nowicjat rozpoczął 15 września 1949 roku w Kobylinie, otrzymując imię Damian oraz habit franciszkański z rąk rektora kolegium nyskiego o. Chryzostoma Kurka.
Po złożeniu 16 września 1950 roku w Kobylinie pierwszej profesji na ręce ministra prowincjalnego o. Tytusa Semkło, udał się na studia filozoficzne do Opola, a po 2 latach przeniósł się na studia teologiczne do Panewnik.
Profesję wieczystą przyjął od niego dnia 16.09.1953 roku w Panewnikach o. Tytus Semkło. Biskup pelpliński Bernard Czapliński udzielił Mu w Panewnikach, 31 stycznia 1953 roku, tonsury oraz następnego dnia, 1 lutego 1953 roku, niższych święceń ostiariatu, lektoratu, egzorcystatu i akolitatu. Ten sam biskup wyświęcił go w Panewnikach 07.02.1954 roku na subdiakona, 01.08.1954 roku na diakona oraz 06.02.1955 roku na prezbitera.
Po święceniach prezbiteratu kończył studia teologiczne w Panewnikach, Przełożeni dostrzegając jego zdolności skierowali go na studia specjalistyczne z zakresu biblistyki na KUL, skąd w lipcu 1958 roku powrócił do Panewnik.
Kolejne 15 lat, od października 1958 roku, spędził w placówce w Starych Panewnikach.
Dnia 10.03.1959 roku uzyskał na KUL stopień naukowy magistra teologii. Minister prowincjalny o. Teofil Zawieja ustanowił o. Damiana 23.08.1959 roku lektorem w WSD w Panewnikach – pełnił tę funkcję przez 52 lata, aż do śmierci.
Przebywając w Starych Panewnikach był zastępcą przełożonego (1959-1965), przełożonym (1965-1968) oraz wikariuszem Prowincji (1968-1973), a także (od 18.06.1959) lokalnym referentem powołań, bibliotekarzem i od 1971 roku kronikarzem.
Kongres Kapitulny w 1965 roku polecił Mu pełnić obowiązki prowincjalnego promotora powołań oraz cenzora, a od 1968 roku był członkiem Komisji Artystyczno-Budowlanej Prowincji.
W tym okresie uzyskał także 22.05.1964 roku na KUL stopień naukowy doktora teologii, a w 1967 roku licencjat biblijny. Ks. bp Herbert Bednorz powołał, 19.02.1973 roku. o. Damiana do Komisji Rzeczoznawców I Synodu Diecezji Katowickiej na członka podkomisji telogicznej.
Po śmierci ministra prowincjalnego o. Bernardyna Grzyski, o. Damian został wybrany 29.10.1973 roku ministrem prowincjalnym do najbliższej Kapituły w 1974 roku. Przeniósł się więc do klasztoru panewnickiego. Kapituła wybrała Go ministrem prowincjalnym na sześcioletnią kadencję, a w 1980 roku ponownie został wybrany ministrem Prowincjalnym na 3 lata. Kongres Kapitulny 25.06.1980 roku wybrał o. Damiana prowincjalnym referentem duszpasterstwa powołaniowego.
Po blisko 10-letniej posłudze ministra prowincjalnego, pozostał o. Damian w klasztorze w Panewnikach. Kongres Kapitulny w 1983 roku wybrał Go na 3 lata prefektem wychowania, prowincjalnym animatorem duszpasterstwa powołaniowego oraz ojcem duchownym WSD w Panewnikach, a wspólnota panewnicka powierzyła Mu obowiązki bibliotekarzem klasztoru – był nim do 1991 roku. Był także w okresie 1983-1986 członkiem Rady Plenarnej Prowincji. W tym też czasie został, przez zakonną władzę w Rzymie, mianowany 29.12.1983 roku wizytatorem generalnym Prowincji M. B. Anielskiej.
Po Kapitule w 1986 roku wybrano o. Damiana gwardianem klasztoru panewnickiego, a wybór powtórzono po Kapitule w 1989 roku.
Gdy w 1991 r.minister prowincjalny o. Hipolit Lipiński zrezygnował z urzędu przenosząc się do nowo powstałej prowincji Św. Franciszka z Asyżu z siedzibą w Poznaniu, definitorium Prowincji wybrało o. Damiana na ministra prowincjalnego do Kapituły w 1992 roku, a Kapituła wybrała Go ministrem prowincjalnym w sześć lat. W tym czasie, od 1991, roku był On także prowincjalnym bibliotekarzem oraz od 1992 roku prowincjalnym animatorem duszpasterstwa powołań.
W 1998 roku Rada Miejska postanowiła wybitnych katowiczan, którzy swoją działalnością przyczynili się do rozwoju i sławy miasta, wyróżnić Honorową Odznaką Katowic – wśród wyróżnionych znalazł się także o. Damian Szojda.
Od Kapituły w 1998 roku był o. Damian przez 3 lata definitorem prowincji oraz gwardianem w Panewnikach i prowincjalnym bibliotekarzem, a do 29.04.1999 roku także prowincjalnym animatorem duszpasterstwa powołań.
Od 2001 roku poświęcił się duszpasterstwu sióstr zakonnych. Był także przez 6 lat (2004-2010) ojcem duchownym WSD oraz Domu Profesów Czasowych w Panewniakch.
Od początku kapłaństwa udzielał się w duszpasterstwie rekolekcyjno-misyjnym oraz w duszpasterstwie sióstr zakonnych – był poszukiwanym przez siostry spowiednikiem i kierownikiem duchowym. Był także ojcem duchownym dekanatu panewnickiego oraz przez 9 lat ojcem duchownym alumnów WSD w Panewnikach i braci profesów czasowych.
Przez wszystkie lata był bardzo zainteresowany duszpasterstwem powołaniowym. W 1967 roku wraz z o. Jozafatem Nowakiem, szukając sposobu powiększenia liczby powołań, założyli duszpasterstwo powołaniowe. Będąc oddany temu duszpasterstwu stwarzał dogodne warunki do przeprowadzania dni skupienia i rekolekcji letnich dla młodzieży powołaniowej.
Wiele uwagi poświęcił FZŚ zachęcając współbraci do opieki duchowej nad tym Zakonem.
Od powrotu ze studiów specjalistycznych w Lublinie, o. Damian interesował się sprawami budowlanymi, a swoje zdolności w tej dziedzinie wykorzystał jeszcze bardziej jako minister prowincjalny. Szczególnie umiłował kościół i klasztor w Panewnikach, który znał od dzieciństwa. On to wystarał się dla tego kościoła w 1974 roku o tytuł bazyliki mniejszej. Przeprowadził też generalny remont i przebudowę klasztoru panewnickiego i jego otoczenia (dobudowanie nowego skrzydła klasztoru od strony zachodniej, zabudowania gospodarcze, dom za Kalwarią, plac kościelny) oraz starał się o upiększanie bazyliki (remont organów, wymiana części witraży, malowanie).
Jako minister prowincjalny założył nowe placówki zakonne w Cieszynie, Górkach Wielkich, Koszarawie-Bystrej, Podłężu Królewskim, Rybniku-Zamysłowie, Tychach i w Wieżycy, w Bezau i Braunau na terenie Austrii, w Boguminie i Jabłonkowie na terenie Republiki Czeskiej, na Białorusi: w Słucku, Soligorsku i Lubaniu, w Sądowej Wiszni na Ukrainie oraz w Smoleńsku na terenie Rosji. Za jego staraniem założono również placówkę w rycie greckokatolickim w Tarnopolu. Skierował także współbraci do pomocy personalnej prowincji wiedeńskiej oraz wysłał pierwszych ojców na misje do Boliwii.
W kontaktach z innymi odznaczał się życzliwością i dobrocią. Każdego, nie tylko współbraci, ale i osoby świeckie, wysłuchiwał i starł się im pomóc w rozwiązywaniu problemów.
Zmarł 6 września 2011 roku o godz. 09.05 w CSK w Katowicach-Ligocie.
Ojciec Damian Henryk Szojda przeżył 79 lata, w Zakonie 61, w kapłaństwie 56.
Pogrzeb odbył się w bazylice w Katowicach-Panewnikach, w czwartek, 9 września 2011 roku. Ceremoniom pogrzebowym i Mszy świętej przewodniczył ks. abp Damian Zimoń. W Mszy świętej koncelebrowanej przez ks. bpa Gerarda Bernackiego, o. bpa Antoniego Reimana z Boliwii, bardzo licznie zebranych współbraci i księży diecezjalnych, wzięła udziel duża grupa sióstr zakonnych różnych zgromadzeń, przedstawiciele władz miejskich oraz liczne zebrani wierni. O. Damian został pogrzebany na cmentarzu w Katowicach-Ligocie.
O. Hipolit1 urodził się 3 grudnia 1937 roku w Ciecholewach.
Wstąpił do zakonu franciszkanów prowincji Wniebowzięcia NMP w Katowicach-Panewnikch w 1954. Po rocznym nowicjacie studiował w latach 1957-1963 filozofię i teologię w Wyższym Seminarium Duchownym Braci Mniejszych w Katowicach-Panewnikach. Święcenia kapłańskie przyjął 26 czerwca 1963 roku w Panewnikach.
Następnie kontynuował studia w Papieskim Studium Życia Wewnętrznego w Warszawie oraz w rzymskim Antonianum, uzyskując tytuł doktora teologii w 1974.
Po powrocie do Polski podjął pracę naukowo-dydaktyczną w seminarium swojej macierzystej prowincji zakonnej. Prowadził wykłady z teologii duchowości i kierownictwa duchowego1.
Na kapitule prowincjalnej w 1989 roku wybrany został prowincjałem. Z funkcji tej zrezygnował w 1991 w związku z utworzeniem nowej Prowincji Św. Franciszka w Poznaniu. Decyzją generała zakonu o. Johna Vaughna został mianowany jej pierwszym prowincjałem2. Urząd ten pełnił do 1994.
O. Lipiński był również wykładowcą Międzyzakonnego Studium Duchowości w Zakroczymiu i Wyższego Seminarium Duchownego Bł. Jana Dunsa Szkota we Wronkach.
Publikacje naukowe
Wytyczne humanizmu chrześcijańskiego w świetle konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym, Rzym 1968.
Rapporti fondamentali tra la Regola di San Francesco e la legislazione dei Frati Minori nel secolo XIII, Rzym 1974.
Nowa interpretacja ubóstwa, posłuszeństwa i pokory życia w duchu św. Franciszka, "Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne" 10/1977, s. 159-168.
Zasadnicze idee duchowości św. Franciszka i aktualność franciszkańskiej drogi, "Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne" 10/1977, s. 169-175.
Bibliografia obejmująca nowe i najnowsze piśmiennictwo o św. Franciszku, "Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne" 10/1977, s. 177-182.
Element jednoczący w filozofii i teologii franciszkańskiej ze szczególnym uwzględnieniem myśli Jana Dunsa Szkota, "Studia Franciszkańskie", t. III, Poznań 1988, s. 89-95.
Przypisy
1Schematismus Ordinis Fratrum Minorum, Roma: Curia Generalis, 2009, s. 359.
2O. dr Hipolit Lipiński OFM, www.franciszkanie.net [dostęp 15 września 2009].
3Nowy zarząd w Prowincji św. Franciszka, 2003-05-09 [dostęp 2009-09-08].
Joachim Mazurek urodził się 5 listopada 1933 w Roszkowi.
O. Mazurek urodził się w rodzinie Macieja i Weroniki zd. Koniecznej. Do zakonu franciszkańskiego wstąpił w 1951, przyjmując habit zakonny 27 października. Śluby wieczyste złożył 5 stycznia 1956, święcenia kapłańskie, po ukończonych wcześniej studiach filozoficzno-teologicznych, przyjął 14 sierpnia 1957[1].
Trzykrotnie był definitorem prowincji: lata 1968-1977[2]. Dwa razy był wybierany na urząd wikariusza prowincji: lata 1973-1974 oraz 1980-1983[3]. W latach 60. XX wieku pracował duszpastersko wśród studentów we Franciszkańskim Ośrodku Duszpasterstwa Akademickiego przy Klasztorze Franciszkanów w Panewnikach. Był pierwszym rektorem Wyższego Seminarium Duchownego Braci Mniejszych w Katowicach[4].
W latach 1983-1989 o. Joachim Mazurek był prowincjałem swej macierzystej prowincji zakonnej, rezydując w konwencie w Katowicach[5].
W 1991 o. Mazurek przeszedł do nowej Prowincji św. Franciszka z siedzibą w Poznaniu.
Przypisy
Schematismus Ordinis Fratrum Minorum. Roma: Curia Generalis, 2009, s. 402.
Poprzedni definitorzy. www.panewniki.franciszkanie.pl. [dostęp 2011-01-29].
Poprzedni wikariusze. www.panewniki.franciszkanie.pl. [dostęp 2011-01-29].
Historia Seminarium. www.panewniki.pl. [dostęp 2011-01-29].
Bonawentura Krzemień OFM, Norbert Kubica OFM: Katalog Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych (Franciszkanów) w Katowicach Panewnikach, 2006, s. 11. ISBN 83-901128-9-2.
O. Damian1 urodził się 1 stycznia 1932 roku w Katowicach, zm. 6 września 2011 tamże.
Pochodził z Katowic-Panewnik. Urodził się w rodzinie Romana i Jadwigi zd. Kotas 1 stycznia 1932 roku. Do franciszkanów wstąpił 15 września 1949 roku. Pierwszą profesję złożył 16 września 1950 roku. Na trwałe związał się z zakonem poprzez śluby wieczyste 16 września 1953 roku. Po odbyciu studiów filozoficzno-teologicznych przyjął święcenia kapłańskie z rąk ks. bpa Bernarda Czaplińskiego 6 lutego 1955 roku2.
Studiował teologię biblijną na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Przetłumaczył z języka greckiego oba Listy do Tesaloniczan św. Pawła Apostoła, które znalazły się w opublikowanej w 1975 roku Biblii Poznańskiej.
18 lat pełnił funkcję ministra prowincjalnego swojej własnej prowincji zakonnej (lata 1973-1983 oraz 1991-1998)3. W tym czasie rozwinięto kontakty z prowincjałami innych prowincji zakonnych, m.in. austriackich i włoskich. Nastąpił również silny rozwój obecności zakonu na terenie byłego Związku Radzieckiego. Był wykładowcą historii i geografii biblijnej oraz wstępu do Pisma Świętego w Wyższym Seminarium Duchownym Braci Mniejszych w Katowicach4. Był m.in. spowiednikiem w ostatnich latach życia gen. Jerzego Ziętka5.
Szojda wyróżniony został w 2004 przez wojewodę śląskiego Lechosława Jarzębskiego Srebrnym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej za upamiętnianie historycznych wydarzeń, postaci i obiektów6. O. Szojda władał biegle językiem niemieckim.
Zmarł w 2011 w Centralnym Szpitalu Klinicznym w Katowicach-Ligocie, pochowany w kwaterze franciszkanów na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Panewnickiej.
Ważniejsze publikacje
Symbolika wody w pismach św. Jana Ewangelisty i w Qumran, „Roczniki Teologiczne KUL”, 1, s. 105-121, 1966, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, ISSN 1233-1457.
Woda żywa, w: Feliks Gryglewicz: Egzegeza Ewangelii św. Jana. Kluczowe teksty i tematy teologiczne, Wyd. 2, Lublin 1992, Redakcja Wydawnictw KUL, ISBN 83-22802-63-3.
Przypisy
Bonawentura Krzemień OFM, Norbert Kubica OFM: Katalog Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych (Franciszkanów) w Katowicach Panewnikach, 2006, s. 97. ISBN 83-901128-9-2.
Schematismus Ordinis Fratrum Minorum. Roma: Curia Generalis, 2009, s. 604.
Kapłańskie 50-lecie o. Szojdy. www.radioem.pl. [dostęp 12 marca 2009].
Wykładowcy. www.panewniki.pl. [dostęp 12 marca 2009].
Anna Musialik, Grzegorz Płonka: Droga (12.09.2011). www.radio.katowice.pl, 2011-09-12. [dostęp 2013-01-18].
Wojewoda śląski wręczył medale za opiekę nad miejscami pamięci narodowej. www.miasta.gazeta.pl. [dostęp 12 marca 2009].
Izydor Bernardyn Grzyśka Urodził się 4 kwietnia 1906 w Halembie, zm. 19 października 1973 w Katowicach.
Urodził się w rodzinie rolnika Walentego i Franciszki z domu Spyra. Był uczniem szkoły podstawowej w Halembie, edukację kontynuował w Niższym Seminarium Duchownym Franciszkanów w Nysie (1919–1922) oraz w gimnazjum państwowym w Katowicach. 29 listopada 1922 w klasztorze w Wieluniu koło Częstochowy wstąpił do zakonu franciszkanów prowincji śląsko-wielkopolskiej; tam odbył nowicjat, po czym 1 grudnia 1923 złożył trzyletnie śluby zakonne. Studia filozoficzne odbył w Wyższym Seminarium Duchownym własnej prowincji, na kurs teologiczny wyjechał do Fuldy (1925–1929). W Fuldzie złożył śluby uroczyste 23 kwietnia 1927; święcenia kapłańskie przyjął 22 grudnia 1928.
Po powrocie ze studiów zagranicznych pracował w klasztorach franciszkańskiej prowincji śląsko-wielkopolskiej (Prowincji Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny), początkowo w Wielkopolsce, a od 1933 na Śląsku − w Panewnikach i Chorzowie-Klimzowcu. W 1937 został przełożonym klasztoru w Chorzowie-Klimzowcu, w 1942 objął dodatkowo obowiązki administratora przyklasztornej parafii św. Franciszka. W latach okupacji niósł pomoc osobom poszukiwanym przez hitlerowców oraz rodzinom tych osób, zarówno materialną, jak i udzielając schronienia[1].
24 maja 1948 został aresztowany przez władze komunistyczne pod zarzutem rzekomej przynależności do Stronnictwa Narodowego i prowadzenie działań na rzecz obalenia ustroju. 8 listopada tegoż roku Rejonowy Sąd Wojskowy skazał go na siedem lat więzienia, mimo iż wśród świadków obrony znalazł się sędzia wojskowy Wystrychowski, w czasie wojny przechowywany w klasztorze chorzowskim. Grzyśka odbył całość wyroku, początkowo w więzieniu w Katowicach, od października 1949 we Wronkach. W maju 1955 zwolniony, osiadł w klasztorze w Katowicach-Panewnikach.
Od sierpnia 1955 ojciec Grzyśka prowadził wykłady z liturgiki i śpiewu gregoriańskiego we franciszkańskim Wyższym Seminarium Duchownym w Katowicach-Panewnikach. Pełnił w seminarium także obowiązki ojca duchownego. W 1957 ukończył specjalistyczny kurs w zakresie bibliografii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Był spowiednikiem w klasztorach żeńskich, a także wizytatorem klasztorów żeńskich i męskich.
W 1968 wybrany został prowincjałem prowincji śląsko-wielkopolskiej i na stanowisku tym pozostawał do końca życia. Brał udział w dwóch kapitułach generalnych swojego zakonu: w Medellín i w Madrycie. Ze względu na obowiązki prowincjała nie był w stanie kontynuować zajęć w seminarium. W 1973 ogłosił artykuł Krótki szkic historyczny Prowincji Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Polsce ("Miesięcznik Franciszkański", 1973, nr 1). Wcześniej, jeszcze w latach przedwojennych, był redaktorem czasopisma dla tercjarzy franciszkańskich "Szkoła Seraficka" (przez pewien czas jako "Głos św. Franciszka").
Od 1972 chorował na płuca, zmarł 19 października 1973 w Katowicach-Panewnikach. Został pochowany na cmentarzu zakonnym w Katowicach-Ligocie[2].
Przypisy
Syrach Janicki OFM. Prowincjałowie Prowincji Wniebowzięcia NMP w Polsce w latach 1923-1973. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 165-166, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Iwona Pietrzyk. Memini tui memento mei. Nekropolia ojców franciszkanów w Katowicach-Ligocie. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 231, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Teofil Antoni Zawieja OFM urodził się 25 maja 1913 w Śląskowie, zmarł 3 stycznia 1983 w Chojnicach
Rodzicami o. Zawieji byli Tomasz i Helena z domu Kacprzak. Zakonnik przyszedł na świat w Śląskowie w parafii Dubin, w województwie poznańskim. W 1926 wstąpił do Kolegium Serafickiego we Wronkach, od 1928 uczęszczał do Gimnazjum Państwowego w Rybniku, mieszkając w konwencie rybnickim. Do zakonu wstąpił w 1931. Po odbyciu rocznego nowicjatu 31 lipca 1932 złożył w Wieluniu pierwszą profesję. Studia filozoficzne odbył w Osiecznej, teologiczne we Wronkach. Święcenia kapłańskie przyjął 26 września 1937 z rąk biskupa Walentego Dymka.
Jako kapłan był najpierw sekretarzem prowincjała Antoniego Galikowskiego, mieszkając w klasztorze w Panewnikach. Lata II wojny światowej spędził w Borkach, przez kilka miesięcy w 1945 pełniąc urząd zarządcy parafii w Sternalicach koło Olesna. Po wojnie o. Teofil m.in. pomagał w bratniej prowincji św. Jadwigi we Wrocławiu, był mistrzem nowicjatu, przełożonym i odpowiedzialnym za remont klasztoru w Wieluniu.
O. Teofil Zawieja został wybrany prowincjałem na kapitule w 1956. Pełniąc ten urząd, wziął udział w kapitule generalnej zakonu w Porcjunkuli pod Asyżem w 1957, wizytował braci swojej prowincji pracujących w Kustodii Ziemi Świętej – oo. Jerzego Czembora OFM i Jacka Podlewskiego OFM. Podczas sprawowania przez o. Zawieję urzędu prowincjała miał miejsce w Rzymie sobór watykański II. Zgodnie z postanowieniami soborowymi zakon rozpoczął dzieło reformy. Za wprowadzenie zmian na terenie prowincji katowickiej był odpowiedzialny jako prowincjał o. Zawieja. W 1967 po raz drugi o. Zawieja wziął udział w kapitule generalnej w Rzymie.
Od 1968 o. Zawieja był kapelanem domu prowincjalnego i nowicjackiego franciszkanek w Orliku. W 1979 wizytował franciszkańską prowincję św. Jadwigi. Zmarł 3 stycznia 1983 w Chojnicach. Został pochowany na cmentarzu w Orliku.
Bibliografia
Syrach Janicki OFM. Prowincjałowie Prowincji Wniebowzięcia NMP w Polsce w latach 1923-1973. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 163-164, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Idzi Paweł Tic OFM (red.): Katalog Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych. Chryzostom Jan Kurek (noty historyczne). Rzym-Katowice: Kuria Prowincjalna OO. Franciszkanów, 1979, s. 24.
Tytus Maria Semkło OFM uroził się 21 lipca 1911 w Dormowie, zmarł 15 lipca 1999 w Katowicach.
Pochodził z rodziny Stanisława i Anny zd. Engler. W 1926 wstąpił do Kolegium Serafickiego we Wronkach. W latach 1928-1930 uczył się w gimnazjum w Rybniku, mieszkając w tamtejszym klasztorze franciszkańskim. Następnie wstąpił do nowicjatu w klasztorze w Wieluniu. Profesję czasową złożył na ręce o. Augustyna Gabora OFM 27 września 1931, profesję wieczystą 28 września 1934 na ręce tego samego przełożonego. Po studiach filozoficzno-teologicznych w kolegium we Wronkach przyjął święcenia kapłańskie z rąk bpa Walentego Dymka 26 września 1937. Do wybuchu II wojny światowej był prefektem franciszkańskiego kolegium w Rybniku. Gdy wybuchła wojna zbiegł do Czechosłowacji. Następnie trafił do Monachium. W 1941 był wikariuszem w parafii w Panewnikach pod Katowicami. Potem ukrywał się w obawie przed wcieleniem do niemieckiego wojska.
Po wojnie przebywał w klasztorach w Osiecznej i we Wschowie, pracując m.in. jako proboszcz w Osowej Sieni. W latach 1948-1950 był gwardianem klasztoru poznańskiego. W 1950 został wybrany prowincjałem swojej macierzystej prowincji zakonnej. Rezydował w klasztorze w Katowicach-Panewnikach. W czasie jego prowincjałatu władze państwowe zamknęły kolegia serafickie istniejące w ramach prowincji. O. Semkło zdecydował o powołaniu w ich miejsce trzech domów nowicjackich w Jarocinie, Kobylinie i w Osiecznej.
Następnie przebywał w klasztorach w Rybniku i Poznaniu. W latach 1977-1983 był gwardianem a następnie wikarym domu zakonnego w Katowicach-Panewnikach. Dwukrotnie był wizytatorem generalnym: w 1957 dla Prowincji Matki Bożej Anielskiej w Krakowie, zaś w 1966 dla Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP w Krakowie. Był też biskupim wizytatorem dla Sióstr Franciszkanek od Pokuty i Miłości Chrześcijańskiej z Orlika. Do śmierci w 1999 był spowiednikiem sióstr zakonnych. Zmarł 17 lipca 1999. Został pochowany na cmentarzu zakonnym w Katowicach-Ligocie[1].
Przypisy
Iwona Pietrzyk. Memini tui memento mei. Nekropolia ojców franciszkanów w Katowicach-Ligocie. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 235, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Bibliografia
Syrach Janicki OFM. Prowincjałowie Prowincji Wniebowzięcia NMP w Polsce w latach 1923-1973. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 162-163, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Antoni Maria Wincenty Galikowski OFM urodził się 22 stycznia 1879 w Łęgu koło Czerska, zmarł 30 października 1950 w Siemianowicach Śląskich.
Rodzicami o. Galikowskiego byli Jan i Maria z domu Żynda. Zakonnik urodził się 22 stycznia 1879 w Łęgu koło Czerska. Ukończył pruską szkołę powszechną w 1893. W 1898 wstąpił do prowadzonego przez werbistów Niższego Seminarium Duchownego w Nysie. Naukę kontynuował w Mödling koło Wiednia. W 1904 o. Galikowski został przyjęty do franciszkanów przez o. Anastazego Szpręgę OFM. Nowicjat odbywał w Leżajsku w Galicyjskiej Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP (potocznie zwanej bernardyńską). Po złożeniu pierwszej profesji i uzupełnieniu wykształcenia w Sokalu, odbył studia filozoficzno-teologiczne w Krakowie i Lwowie w latach 1907-1911. Święcenia kapłańskie przyjął 2 lutego 1910 we Lwowie z rąk bpa Władysława Bandurskiego. Po powrocie do macierzystej prowincji pracował najpierw we Wronkach a następnie w Miejskiej Górce na Goruszkach. Studiował filozofię w Berlinie, Wrocławiu oraz ostatecznie w Poznaniu, uzyskując w 1921 tytuł doktora.
Gdy w 1923 odrodziła się franciszkańska Prowincja Niepokalanego Poczęcia NMP w Prusach Wschodnich i w Wielkim Księstwie Poznańskim, o. Galikowski został profesorem studium zakonnego w klasztorze we Wronkach. W latach 1926-1929 studiował w Rzymie w Instytucie Archeologii Chrześcijańskiej, uzyskując tytuł doktora teologii. Po powrocie do Polski wykładał we Wronkach. Od 1932 do 1935 był kustoszem prowincji, która w 1932 zaczęto nazywać Prowincją Wniebowzięcia NMP. Kongregacja dla Zakonników powołała 2 maja 1938 nowy jej zarząd. O. Galikowski został wybrany prowincjałem.
Na wiosnę 1939 o. Galikowski wziął udział w kapitule generalnej zakonu w Asyżu, na której m.in. wygłosił mowę o Duchu Świętym. Tego samego roku w sierpniu udał się na Polesie i Wołyń, by zbadać możliwości założenia klasztoru w obrządku wschodnio-słowiańskim. Tam zastała go II wojna światowa. W czasie okupacji niemieckiej przebywał w klasztorach Prowincji Matki Bożej Anielskiej we Lwowie, Bieczu, Pilicy oraz Zakliczynie. W czasie wojny prowadził tajne wykłądy dla alumnów franciszkańskich.
W 1945 powrócił do prowincji macierzystej na Górnym Śląsku i w Wielkopolsce. Do 1950 był prowincjałem. Za jego rządów przejęto placówki zakonne w Wejherowie, Opolu, Wschowie i Poznaniu. W 1950 władze zakonne wybrały nowy zarząd prowincji, w którym o. Galikowski był kustoszem. Zmarł w szpitalu 30 października 1950 w Siemianowicach Śląskich. Pochowany na cmentarzu zakonnym w Katowicach-Ligocie[1].
Przypisy
Iwona Pietrzyk. Memini tui memento mei. Nekropolia ojców franciszkanów w Katowicach-Ligocie. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 231, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Bibliografia
Syrach Janicki OFM. Prowincjałowie Prowincji Wniebowzięcia NMP w Polsce w latach 1923-1973. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 160-161, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Anzelm Szteinke OFM. Szkice biograficzne założycieli i przełożonych Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP Zakonu Braci Mniejszych Reformatów w Wielkim Księstwie Poznańskim i Prusach Zachodnich (1855-1923). „Szkoła Seraficka”. 1, s. 133-134, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Michał Porada OFM urodził się 28 kwietnia 1891 roku, zmarł 27 listopada 1970 r.w Górze Świętej Anny.
Rodzicami Michała Porady byli Filip i Paulina. Do Prowincji św. Jadwigi Zakonu Braci Mniejszych wstąpił w Nysie 26 lutego 1910 roku. Pierwsze śluby złożył 1 maja 1911 roku, profesję wieczystą 6 maja 1914 roku. Studia filozoficzno-teologiczne odbywał we Wrocławiu. W czasie studiów został wcielony do wojska pruskiego. Święcenia kapłańskie przyjął 20 czerwca 1920 roku.
W 1923 r.Michał Porada przeszedł do prowincji Niepokalanego poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Polsce, która od 1932 r.zmieniła nazwę na Prowincja Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zakonu Braci Mniejszych. W latach 1924–1926 był gwardianem klasztoru franciszkanów w Wieluniu. W latach 1929–1935 Michał Porada pełnił urząd sekretarza prowincjalnego. Przez pewien czas był też definitorem prowincji oraz magistrem braci nowicjuszy.
W 1935 r.został wybrany prowincjałem. Będąc prowincjałem wziął w 1936 r.udział w Pierwszym Synodzie Plenarnym Kościoła Polskiego w Częstochowie na Jasnej Górze. Był zaangażowany w budowę Kalwarii Panewnickiej. 19 grudnia 1937 r.poświęcił kościół klasztorny w Rybniku, który stał się siedzibą parafii św. Józefa Robotnika. W czasie II wojny światowej był proboszczem w Katowicach-Panewnikach. Po wojnie powrócił do prowincji wrocławskiej. Zmarł w Górze Świętej Anny 27 listopada 1970 roku. Został pochowany na tamtejszym cmentarzu zakonnym.
Bibliografia
Syrach Janicki. Prowincjałowie Prowincji Wniebowzięcia NMP w Polsce w latach 1923-1973. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 159–160, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Augustyn Gabor urodził się 1878 w Suchych Łanach, zmarł 14 grudnia 1964 na Górze Świętej Anny
Do zakonu wstąpił w Prowincji św. Jadwigi Zakonu Braci Mniejszych w Królestwie Prus. Pierwszą profesję złożył 30 sierpnia 1896, wieczystą 3 września 1899. Został wyświęcony na kapłana 21 czerwca 1904.
W 1923 o. Gabor przeszedł do prowincji Niepokalanego poczęcia NMP w Polsce, która od 1932 zmieniła nazwę na Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych. Należał do zarządu prowincji, będąc definitorem. W latach 1923-1926 był gwardianem klasztoru w Katowicach-Panewnikach. Gdy z urzędu prowincjała zrezygnował o. Ludwik Kasperczyk OFM, o. Gabor został wybrany przez zarząd zakonu wikariuszem prowincjalnym 20 maja 1931. Przez uczestników kapituły prowincjalnej, która miała miejsce w następnym roku, wybrany został prowincjałem. W latach 1938-1941 był gwardianem w klasztorze franciszkanów w Wieluniu.
Po II wojnie światowej o. Gabor przeniósł się do prowincji wrocławskiej. Zmarł w klasztorze na Górze Świętej Anny 14 grudnia 1964. Został pochowany na tamtejszym cmentarzu zakonnym.
Bibliografia
Syrach Janicki OFM. Prowincjałowie Prowincji Wniebowzięcia NMP w Polsce w latach 1923-1973. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 157-159, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Ludwik Kasperczyk OFM urodził się 23 września 1885 w Kochłowicach, zmarł 11 maja 1949 w Rybniku
Urodził się 23 września 1885 w rodzinie górnika Franciszka i Małgorzaty zd. Marek. Ukończył Kolegum Serafickie w Nysie. 25 kwietnia 1905 wstąpił do Prowincji św. Jadwigi Zakonu Braci Mniejszych w Królestwie Prus. Po nowicjacie odbył studia filozoficzno-teologiczne we Wrocławiu-Karłowicach. Święcenia kapłańskie przyjął 23 grudnia 1911.
W latach 1915-1922 był lektorem historii w Kolegium Serafickim w Nysie. W 1922 przeszedł do prowincji Niepokalanego poczęcia NMP w Polsce, która od 1932 zmieniła nazwę na Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych. W nowej prowincji był rektorem Kolegium Serafickiego. 6 lipca 1929 został mianowany prowincjałem. Rezydował w konwencie panewnickim. Z pełnienia tego urzędu zrezygnował ze względów zdrowotnych 17 kwietnia 1931. Między 1935 a 1939 wykładał historię Kościoła i liturgikę w seminarium we Wronkach.
W czasie II wojny światowej o. Kasperczyk był wikarym w parafii św. Antoniego w Chorzowie-Klimzowcu. Pełnił też funkcję kapelana sióstr boromeuszek w Jastrzębiu Zdroju. Zmarł w Rybniku 11 maja 1949. Został pochowany na cmentarzu zakonnym w Katowicach-Ligocie[1].
Przypisy
Iwona Pietrzyk. Memini tui memento mei. Nekropolia ojców franciszkanów w Katowicach-Ligocie. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 231, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Syrach Janicki OFM. Prowincjałowie Prowincji Wniebowzięcia NMP w Polsce w latach 1923-1973. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 231, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Wilhelm Bolesław Rogosz, OFM urodził się 9 lipca 1865 w Wierzchu, zmarł 3 lutego 1939 w Panewnikach.
O. Wilhelm Rogosz przyszedł na świat w Wierzchu koło Głogówka 9 lipca 1865 na terenie ówczesnego Królestwa Prus. Uczył się w gimnazjum we Wrocławiu. Nauki nie ukończył. Przeniósł się do Holandii, gdzie wstąpił do Franciszkańskiego Niższego Seminarium Duchownego w Harreveld. Nowicjat rozpoczął 19 października 1880. Rok później złożył pierwszą profesję zakonną. Zapoznał się z rzemiosłem kowalstwa, co miało później znaczenie w okresie budowy kościoła w Panewniku. Studia filozoficzno-teologiczne, przygotowujące do przyjęcia sakramentu kapłaństwa, odbywał w domach saksońskiej prowincji franciszkanów: Werl, Düsseldorf i Paderborn. Święcenia kapłańskie otrzymał 15 sierpnia 1891. Jako młody kapłan pracował wśród Polaków w Nadrenii i Westfalii. Kolejnym miejscem jego pracy duszpasterskiej była placówka braci mniejszych na Górze Św. Anny koło Leśnicy. O. Wilhelm był tam rekolekcjonistą i misjonarzem ludowym. W 1902 władze zakonne przeniosły o. Rogosza do Panewnik na Górnym Śląsku. Wraz ze współbraćmi o. Rogosz wzniósł w 1905 kopię groty lourdzkiej. Zaś w 1907 został pierwszym przełożonym nowo powstającego konwentu. Na konsekrację kościoła 19 lipca 1908 przybył kard. Georg Kopp z Wrocławia. W 1915 o. Rogosz wybrany został na członka zarządu swojej macierzystej prowincji zakonnej. Do kościoła w Panewnikach staraniem o. Rogosza sprowadzono 7 lutego 1916 relikwie św. męczenników Romana i Ptolemeusza z Nepi[1]. W następnych latach zakonnik pracował w Wieluniu i Rybniku. W latach 1926-1929 pełnił urząd prowincjała. W 1927 został powołany na stanowisko wizytatora generalnego Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP w Polsce (bernardyńskiej). Przed śmiercią przebywał w klasztorach w Wieluniu i Panewnikach. Zmarł 3 lutego 1939 w Panewnikach. Został pochowany na cmentarzu zakonnym w Katowicach-Ligocie[2].
Przypisy
Panewniki – Bazylika i klasztor. „Kalendarz Franciszkański 1984”, s. 46-47, 1983. Katowice-Panewniki: Apostolat "Zwycięstwo Niepokalanej".
Iwona Pietrzyk. Memini tui memento mei. Nekropolia ojców franciszkanów w Katowicach-Ligocie. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 229, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Bibliografia
Hieronim Dłubis OFM, Salezy Tomczak OFM: Schematyzm Prowincji Wniebowzięcia Najśw. Maryi Panny Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. Katowice: Kuria Prowincjalna Franciszkanów w Katowicach, 1989, s. 50-51.
Stefan Gierlotka. O. Wilhelm Bolesław Rogosz. „Głos św. Ludwika”. 7 (65), s. 7, 2008-07. Katowice: Parafia św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach Panewnikach. (miesięcznik parafialny).
Syrach Janicki OFM. Prowincjałowie Prowincji Wniebowzięcia NMP w Polsce w latach 1923-1973. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 154-156, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Bonawentura Krzemień OFM, Norbert Kubica OFM: Katalog Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych (Franciszkanów) w Katowicach Panewnikach, 2006. ISBN 83-901128-9-2.
Albert Szyndzielorz: Wilhelm Rogosz z Wierzchu. www.glogowek-online.pl, 2007-07-09.
Kolumban Sobota OFM, imię świeckie Jan Sobota (Sobotta) urodził się 6 maja 1881 w Simsdorfie, zmarł 10 lipca 1949 w Opolu.
Urodził się w rodzinie Franciszka i Marianny zd. Karpiela. Do zakonu wstąpił w Prowincji św. Jadwigi Zakonu Braci Mniejszych w Karłowicach pod Wrocławiem w 1901. Pierwszą profesję złożył 14 września 1902, wieczystą 16 września 1905. Po odbyciu studiów filozoficzno-teologicznych we Wrocławiu, przyjął święcenia kapłańskie 22 czerwca 1907. Od 1911 był misjonarzem ludowym, mieszkając w klasztorze w Panewnikach. Od 1915 był gwardianem domu zakonnego w Borkach Wielkich. W latach 1918-1921 był przełożonym konwentu na Górze Świętej Anny. Był to okres powstań śląskich. W 1921 został wybrany jednym z definitorów swojej wrocławskiej prowincji. Gdy w 1922 część Górnego Śląska przypadła Polsce, o. Kolumban zajął się organizacją życia zakonnego w klasztorach dawnego komisariatu zależnego od Prowincji św. Jadwigi we Wrocławiu oraz Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP w Prusach i w Wielkim Księstwie Poznańskim. W 1923 o. Kolumban został wybrany komisarzem odrodzonej Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP. Urząd ten pełnił przez trzy lata.
W 1926 został gwardianem konwentu panewnickiego. Kolejnymi placówkami, w których o. Kolumban pełnił obowiązki przełożonego były klasztory w Miejskiej Górce i Wronkach. W 1923 został definitorem prowincji i przeniósł się ponownie do Panewnik. Tutaj pełnił również urząd wychowawcy nowicjuszy. W 1933 był wizytatorem generalnym Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP (ponownie w 1939). W 1935 wybrano go gwardianem klasztoru w Rybniku. Od 1938 był wikariuszem prowincji, a po wybuchu wojny, z powodu nieobecności prowincjała, powierzono mu urząd delegata prowincjalnego z siedzibą w Panewnikach. Funkcję tę pełnił do 1940. Następnie przeniósł się do klasztoru w Rybniku.
Po II wojnie światowej o. Kolumban zamieszkał w klasztorze opolskim. Zmarł 10 lipca 1949 w Opolu. Został pochowany na cmentarzu zakonnym w Katowicach-Ligocie[1].
W 1998 wydano Wspomnienia z lat 1919–1920–1921 autorstwa o. Kolumbana Soboty[2].
Przypisy
Iwona Pietrzyk. Memini tui memento mei. Nekropolia ojców franciszkanów w Katowicach-Ligocie. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 231, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Norbert Niestolik: Ojciec Kolumban Sobota. Gwardian rybnickich franciszkanów. jankowice.rybnik.pl. [dostęp 2011-01-28].
Bibliografia
Syrach Janicki OFM. Prowincjałowie Prowincji Wniebowzięcia NMP w Polsce w latach 1923-1973. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 152-153, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Zygmunt Ludwik Janicki OFM urodził się 24 grudnia 1867 w Krakowie, zmarł 11 kwietnia 1929 w Wieliczce.
O. Zygmunt Janicki przyszedł na świat w Wigilię Bożego Narodzenia 1867 w rodzinie Adama i Karoliny z Wojciechowskich. Uczył się najpierw w swym rodzinnym mieście Krakowie. 16 sierpnia 1883 wstąpił do Zakonu Braci Mniejszych − franciszkanów − w reformackiej Prowincji Matki Boskiej Bolesnej przekraczając progi domu nowicjackiego w Wieliczce. Śluby czasowe złożył 25 sierpnia 1884. Następnie ukończył szkołę średnią w Jarosławiu na Podkarpaciu. Filozofię i teologię studiował u jezuitów w Krakowie. Święcenia kapłańskie przyjął 15 sierpnia 1889.
Jako kapłan pracował w klasztorze Krakowie i Kętach (1893-1898). Gdy w wyniku tzw. unii leonianskiej w 1897 zjednoczone zostały prowincje reformacka Matki Boskiej Bolesnej z obserwancką (bernardyńską) prowincją krakowską, o. Janicki wybrany został zastępcą prowincjała nowej zjednoczonej Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP (1905-1911). W latach 1902-1911 był też wicekomisarzem, a następnie komisarzem Ziemi Świętej (1911-1923).
Gdy wcześniej zjednoczone prowincje znowu się podzieliły, o. Janicki został wybrany zastępcą prowincjała, później zaś prowincjałem reformackiej Prowincji Matki Bożej Anielskiej (1914-1924). W latach 1914-1923 łączył tę ważną funkcję z urzędem komisarza generalnego (w randze prowincjała) Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP.
Pod koniec życia przebywał w Wieliczce, gdzie zmarł 11 kwietnia 1929. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Bibliografia
Anzelm Szteinke OFM. Szkice biograficzne założycieli i przełożonych Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP Zakonu Braci Mniejszych Reformatów w Wielkim Księstwie Poznańskim i Prusach Zachodnich (1855-1923). „Szkoła Seraficka”. 1, s. 135, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Anzelm Szteinke OFM. Reformackie korzenie Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 9-19, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Idzi Paweł Tic OFM (red.): Katalog Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych. Chryzostom Jan Kurek OFM (noty historyczne). Rzym-Katowice: Kuria Prowincjalna OO. Franciszkanów, 1979, s. 24.
Joachim Feliks Maciejczyk OFM urodził się 21 sierpnia 1842 w Kańczudze koło Kęt, zmarł 28 czerwca 1923 w Krakowie.
O. Joachim Maciejczyk urodził się 21 sierpnia 1842 w Kańczudze koło Oświęcimia w rodzinie Jana i Marii Jędrzejko. Uczył się najpierw w Kętach, a następnie w Kolegium Serafickim w Jarosławiu na Podkarpaciu. 15 sierpnia 1860 wstąpił do Zakonu Braci Mniejszych − franciszkanów − w reformackiej Prowincji Matki Boskiej Bolesnej przekraczając progi domu nowicjackiego w Rawie Ruskiej na Roztoczu. Pierwsze śluby zakonne złożył 25 sierpnia 1861. Po uzupełnieniu wykształcenia na stopniu gimnazjalnym w Przemyślu, w roku akademickim 1863/1864 rozpoczął studia filozoficzno-teologiczne. Po przeniesieniu się do Lwowa do instytutu teologicznego dla zakonników złożył w 1865 profesję uroczystą, zaś 19 marca 1866 przyjął święcenia kapłańskie. Studia dokończył w Krakowie na wydziale teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.
O. Maciejczyk pracował w Krakowie, następnie był wybierany gwardianem w Przemyślu, Jarosławiu i Wieliczce (1871-1882). W latach 1875-1878 oraz 1881-1882 był definitorem prowincji. Był trzykrotnie wybierany prowincjałem swojej macierzystej prowincji zakonnej (1884, 1887 i 1890).
Gdy w wyniku tzw. unii leonianskiej w 1897 zjednoczone zostały prowincje reformacka Matki Boskiej Bolesnej z obserwancką (bernardyńską) prowincją krakowską, o. Maciejczyk wybrany został kustoszem nowej zjednoczonej Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP (1899-1902). Był w tych latach jednocześnie magistrem braci kleryków w klasztorze św. Andrzeja we Lwowie.
O. Maciejczyk został 14 lutego 1902 komisarzem Ziemi Świętej. Pełniąc ten urząd założył galicyjskie Stowarzyszenie "Armia Krzyża Świętego". W czasie I narodowej pielgrzymki do Ziemi Świętej zorganizowanej w 1907 przez galicyjskie przedstawicielstwo Kustodii Ziemi Świętej, został odznaczony złotym Medalem Pielgrzyma.
W latach 1902-1911 przebywał w klasztorze Najświętszej Rodziny we Lwowie, od 1903 do 1906 był tam gwardianem. Po rozdziale prowincji reformackiej i bernardyńskiej w 1911, stanął na czele Prowincji Matki Bożej Anielskiej.
Po śmierci o. Anastazego Szpręgi OFM, dotychczasowego komisarza generalnego Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP w Prusach i w Wielkim Księstwie Poznańskim (w randze prowincjała), zarząd zakonu wybrał na jego miejsce 21 lutego 1913 o. Maciejczyka. Urząd ten pełnił on do końca swojej kadencji prowincjalskiej w 1914.
Po 1914 o. Maciejczyk był m.in. kustoszem prowincji (wiceprowincjałem), gwardianem we Lwowie, magistrem kleryków w Krakowie. Zmarł w 1923. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Bibliografia
Anzelm Szteinke OFM. Szkice biograficzne założycieli i przełożonych Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP Zakonu Braci Mniejszych Reformatów w Wielkim Księstwie Poznańskim i Prusach Zachodnich (1855-1923). „Szkoła Seraficka”. 1, s. 139-140, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Anzelm Szteinke OFM. Reformackie korzenie Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 9-19, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Idzi Paweł Tic OFM (red.): Katalog Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych. Chryzostom Jan Kurek OFM (noty historyczne). Rzym-Katowice: Kuria Prowincjalna OO. Franciszkanów, 1979, s. 24.
Anastazy Tomasz Szpręga OFM urodził się 1 listopada 1833 w Czersku, zmarł 26 lipca 1911 w Osiecznej.
O. Anastazy Szpręga urodził się w rodzinie Ignacego i Katarzyny z d. Sabiniarz 1 listopada 1833 w Czersku w powiecie chojnickim. Po ukończonym w Chojnicach gimnazjum 5 maja 1856 wstąpił do Zakonu Braci Mnijeszych − franciszkanów − w Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP w Prusach i w Wielkim Księstwie Poznańskim, przekraczając progi domu nowicjackiego w Wejherowie na Kaszubach. Złożywszy śluby zakonne 6 maja 1857, odbył studia filozoficzno-teologiczne w klasztorze w Łąkach Bratiańskich. Święcenia kapłańskie przyjął 30 listopada 1858.
Prowincjał Onufry Laskowski wysłał go w tym samym roku do Prowincji Krzyża Świętego w Westfalii, gdzie o. Szpręga uzupełnił wykształcenie teologiczne i poprawił znajomość języka niemieckiego. Po powrocie do macierzystej prowincji w 1861, był kolejno: wykładowcą historii Kościoła w Miejskiej Górce na Goruszkach, wicemagistrem nowicjatu w Wejherowie, kaznodzieją polskim i niemieckim, gwardianem w Wejherowie, gwardianem w Osiecznej, kaznodzieją w Zamartem i w Miejskiej Górce.
O. Szpręga w maju 1872 złożył egzamin przed delegatem abpa kard. Mieczysława Ledóchowskiego i zgodnie z decyzją Kongregacji Rozkrzewiania Wiary otrzymał tytuł misjonarza apostolskiego. Tego samego roku o. Szpręga wyjechał do Istambułu, gdzie powierzono mu obowiązki kapelana ambasady austriackiej. Okresowo pracował również duszpastersko w Adampolu.
Po powrocie do ojczyzny w 1884 był wikariuszem parafii w Kurzętniku, potem zaś w Zblewie. W 1887 zamieszkał w klasztorze w Miejskiej Górce, gdzie powierzono mu obowiązki wikarego parafialnego w miejscowej parafii prowadzonej przez księży diecezjalnych.
W 1890, za generalatu Luigiego da Parma, zarząd zakonu powołał go na urząd komisarza generalnego (w randze prowincjała) Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP w Prusach i w Wielkim Księstwie Poznańskim. Będąc komisarzem reprezentował swoją prowincję na kongregacji generalnej w Asyżu w 1895 oraz kapitule generalnej w Rzymie w 1903. W tym samym czasie był w swojej prowincji dyrektorem domu księży emerytów w Osiecznej oraz wikariuszem w Drzeczkowie. Umarł mając 78 lat w Osiecznej. Został pochowany na placu przed kościołem klasztornym.
Twórczość
W 1864 o. Szpręga wydał niewielkie dziełko Reguła trzeciego Zakonu ś. O. Franciszka Seraf. dla braci i sióstr w tymże Zakonie życie pokutne na świecie wiodących, z dodatkiem krótkich objaśnień tejże Reguły i niektórych stósownych nabożeństw (Chełmno, nakładem klasztoru wejherowskiego, drukiem Ignacego Danielewskiego, 223 strony). Pod imieniem i nazwiskiem widnieje tytuł autora: "Kaznodzieja i Dyrektor Tercyarzy w Wejherowie, w prowincyi niepok. poczęcia Najśw. Panny Maryi w Prusach zachodnich".
W bibliotece prowincjalnej w klasztorze w Katowicach Panewnikach przechowywany jest też maszynopis Diarium z lat 1891-1904 o. Szpręgi (Nr bibl. 1960 III).
Bibliografia
Anzelm Szteinke OFM. Szkice biograficzne założycieli i przełożonych Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP Zakonu Braci Mniejszych Reformatów w Wielkim Księstwie Poznańskim i Prusach Zachodnich (1855-1923). „Szkoła Seraficka”. 1, s. 147-148, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Anastazy Szpręga: Diarium z lat 1891-1904. Goruszki: 1904. (pol. • niem. • łac.) (niewydane, egzemplarz w Bibliotece Prowincjalnej w Katowicach Panewnikach)
Rogeriusz Walenty Binkowski OFM urodził się 11 stycznia 1833 w Ostrobudkach pod Rawiczem, zmarł 3 marca 1904 w Nowym Mieście Lubawskim.
O. Rogeriusz Binkowski przyszedł na świat w wielkopolskiej wsi Ostrobudki koło Rawicza (parafia Golejewko) 11 stycznia 1833 w rodzinie Jana i Katarzyny Nejczyk. Do Zakonu Braci Mniejszych − franciszkanów − wstąpił w klasztorze w Wejherowie (Prowincja Niepokalanego Poczęcia NMP w Prusach i w Wielkim Księstwie Poznańskim) 13 marca 1858. Profesję uroczystą złożył 13 marca następnego roku. Przygotowujące do kapłaństwa studia filozoficzno-teologiczne odbył w latach 1859-1862 we Łąkach Bratiańskich i Wejherowie. Na kapłana wyświęcił go bp Jerzy Jeschke, sufragan chełmiński 28 kwietnia 1861. Po święceniach pracował w Miejskiej Górce, Łąkach Bratiańskich i Nowym Mieście Lubawskim, m.in. pełniąc urząd gwardiana, lektora teologii i prefekta studiów. W latach 1870-1873 był definitorem prowincjalnym. Kapituła prowincjalna, która miała miejsce w klasztorze w Łąkach Bratiańskich 28 sierpnia 1875, został wybrany prowincjałem.
Gdy w wyniku pruskiej ustawy z 31 maja 1875 o zniesieniu zakonów reformacka Prowincja Niepokalanego Poczęcia NMP w Prusach i w Wielkim Księstwie Poznańskim przestała formalnie istnieć, władze zakonu przedłużyły mu mandat prowincjała do 30 kwietnia 1890. W tym okresie przebywał najpierw w klasztorze w Łąkach Bratiańskich, a następnie, po jego zamknięciu przez władze państwowe, przeniósł się do Nowego Miasta Lubawskiego, gdzie w latach 1880-1884 był proboszczem. Uratował przed spaleniem łaskami słynącą figurę Matki Boskiej Łąkowskiej, wynosząc ją z płonącego kościoła klasztornego w Łąkach Bratiańskich. Figurę umieszczono w ołtarzu głównym fary w Nowym Mieście. O. Binkowski zabiegał o zwrot klasztoru. Był kapelanem w miejscowym więzieniu. W 1889 wziął udział w kapitule generalnej w Rzymie.
Zmarł na wylew krwi do mózgu 3 marca 1904 w Nowym Mieście. Został pochowany na miejscowym cmentarzu 7 marca 1904.
Bibliografia
Andrzej Korecki: Ludzie ziemi nowomiejskiej. Nowe Miasto Lubawskie: Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, 2000, s. 66-67. ISBN 83-87768-30-8.
Bonawentura Krzemień OFM, Norbert Kubica OFM: Katalog Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych (Franciszkanów) w Katowicach Panewnikach, 2006, s. 23-29. ISBN 83-901128-9-2.
Anzelm Szteinke OFM. Szkice biograficzne założycieli i przełożonych Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP Zakonu Braci Mniejszych Reformatów w Wielkim Księstwie Poznańskim i Prusach Zachodnich (1855-1923). „Szkoła Seraficka”. 1, s. 131-132, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Onufry Jakub Laskowski OFM urodził się 1 września 1805 w Kazimierzu koło Rumi, zmarł 22 czerwca 1889 w Nowym Mieście Lubawskim.
O. Onufry Laskowski przyszedł na świat w kaszubskiej wsi Kazimierz pod Rumią 1 września 1805. Rumia należała wówczas do Królestwa Prus. Do Zakonu Braci Mniejszych − franciszkanów − wstąpił w czerwcu 1823 w klasztorze w Żurominie (Pruska Prowincja Reformatów pw. Wniebowzięcia NMP). Tam też odbył nowicjat i złożył 10 czerwca 1824 śluby zakonne. Następnie studiował retorykę w Zarębach Kościelnych (1824-1825), filozofię i historię Kościoła we Włocławku (1825-1828) oraz teologię w Płocku (1828-1830). Święcenia kapłańskie przyjął w Płocku 1 lutego 1829.
W latach 1832-1837 uczył w szkole elementarnej we Włocławku. Następnie był prefektem kalwarii w Wejherowie oraz gwardianem w Żurominie, pracując jednocześnie jako misjonarz ludowy i kaznodzieja. W prowincji pełnił urząd sekretarza prowincjalnego (1840-1843) oraz definitora (1849-1852). Od 1854 do 1858 był gwardianem w Łąkach Bratiańskich. Gdy dekretem In regimine universi Ordinis z 12 maja 1855 generał zakonu Wenanty z Celano powołał do istnienia Prowincję Niepokalanego Poczęcia NMP w Prusach i w Wielkim Księstwie Poznańskim, o. Laskowski został ustanowiony jej kustoszem, czyli zastępcą prowincjała; urząd ten zaczął wówczas pełnić o. Pacyfik Bydłowski OFM. Gdy o. Bydłowski wyjechał w 1856 na kapitułę generalną do Rzymu, o. Laskowski wybrany został komisarzem prowincji na czas nieobecności prowincjała.
Podczas odbytej 24 września 1858 kapituły prowincjalnej w Łąkach Bratiańskich o. Laskowski wybrany został prowincjałem Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP w Prusach i w Wielkim Księstwie Poznańskim. Urząd ten pełnił do 1861. W 1870 o. Laskowski ponownie został wybrany prowincjałem - drugi raz. Gdy bracia wybrali go po raz trzeci prowincjałem w 1873, zrezygnował ze względu na wiek. Do kasaty prowincji i zamknięcia 27 września 1875 konwentu w Łąkach Bratjańskich duszpasterzował i zajmował się kierownictwem duchowym. W 1875 osiadł przy parafii w Nowym Mieście Lubawskim, gdzie obchodził 50-tą i 60-tą rocznicę przyjęcia święceń kapłańskich. Zmarł 22 czerwca 1889 i został pochowany na miejscowym cmentarzu.
Bibliografia
Bonawentura Krzemień OFM, Norbert Kubica OFM: Katalog Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych (Franciszkanów) w Katowicach Panewnikach, 2006, s. 23-29. ISBN 83-901128-9-2.
Anzelm Szteinke OFM. Reformackie korzenie Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 9-19, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Anzelm Szteinke OFM. Szkice biograficzne założycieli i przełożonych Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP Zakonu Braci Mniejszych Reformatów w Wielkim Księstwie Poznańskim i Prusach Zachodnich (1855-1923). „Szkoła Seraficka”. 1, s. 137-138, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Justus Wincenty Waśniewski OFM urodził się 13 marca 1817 w Dąbrówce pod Starogardem Gdańskim, zmarł 28 grudnia 1886 w Wejherowie.
O. Justus Waśniewski przyszedł na świat w kaszubskiej wsi Dąbrówka pod Starogardem Gdańskim 13 marca 1817 w rodzinie Andrzeja i Franciszki Klukowskiej. Do Zakonu Braci Mniejszych − franciszkanów − wstąpił w klasztorze w Żurominie (Pruska Prowincja Reformatów pw. Wniebowzięcia NMP) 18 października 1833. Następnie uczył się w szkołach średnich w Siennicy koło Mińska Mazowieckiego i w Zarębach Kościelnych koło Ostrowi Mazowieckiej. Przygotowujące do kapłaństwa studia filozoficzno-teologiczne odbył w latach 1837-1842 we Włocławku i Płocku. Śluby wieczyste złożył 24 maja 1837, zaś święcenia kapłańskie 19 lipca 1840.
Następnie uczył w szkołach we Włocławku, Smolanach koło Suwałk oraz w Żurominie. W latach 1847-1848 był kaznodzieją w Płocku, potem sekretarzem prowincjała w Siennicy i znowu kaznodzieją w Zarębach Kościelnych. W 1851 został przeniesiony do Łąk Bratiańskich, skąd dojeżdżał do pracy w duszpasterstwie w Radzyniu.
Gdy dekretem In regimine universi Ordinis z 12 maja 1855 generał zakonu Wenanty z Celano powołał do istnienia Prowincję Niepokalanego Poczęcia NMP w Prusach i w Wielkim Księstwie Poznańskim, o. Waśniewski stał się członkiem tej nowej jednostki administracyjnej zakonu franciszkańskiego. Mieszkał w kolejnych latach w klasztorach w Poznaniu, Wejherowie i Łąkach Bratiańskich (lata 1855-1863). W nowej prowincji był wybierany na definitora (1861-1864, 1873-1875), kustosza, czyli zastępcę prowincjała (1870-1873). W latach 1864-1870 był prowincjałem, wybierany na ten urząd aż dwukrotnie. Pod koniec życia mieszkał w Wejherowie. Tam przeżył pruską kasatę 31 maja 1875[1]. Zmarł 28 grudnia 1886, pochowany w Wejherowie.
Przypisy
Anzelm Szteinke OFM. Reformackie korzenie Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 17, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Bibliografia
Anzelm Szteinke OFM. Szkice biograficzne założycieli i przełożonych Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP Zakonu Braci Mniejszych Reformatów w Wielkim Księstwie Poznańskim i Prusach Zachodnich (1855-1923). „Szkoła Seraficka”. 1, s. 148-149, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Bonawentura Krzemień OFM, Norbert Kubica OFM: Katalog Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych (Franciszkanów) w Katowicach Panewnikach, 2006, s. 23-29. ISBN 83-901128-9-2.
Konrad Tomasz Pokojski OFM urodził się 29 grudnia 1809 w Mikołajki koło Nowego Miasta Lubawskiego, zmarł 13 marca 1885 w Jutrosinie.
O. Konrad Pokojski przyszedł na świat we wsi Mikołajki pod Nowym Miastem Lubawskim 29 grudnia 1809. Podstawowe wykształcenie przed wstąpieniem do franciszkanów zdobył w Nowym Mieście Lubawskim. Do Zakonu Braci Mniejszych − franciszkanów − wstąpił w lutym 1829 w klasztorze w Żurominie (Pruska Prowincja Reformatów pw. Wniebowzięcia NMP). Tam też odbył nowicjat i złożył pierwsze śluby zakonne. Wykształcenie średnie uzupełnił w Zarębach Kościelnych. Następnie studiował filozofię we Włocławku oraz teologię w Płocku (1831-1835). Śluby uroczyste złożył w Płocku 20 stycznia 1832, święcenia kapłańskie przyjął tego samego dnia w 1833.
Następnie pracował duszpastersko we Włocławku i Zarębach Kościelnych. W latach 1843-1845 był kaznodzieją katedralnym we Włocławku. Później pracował w Płocku i Żuraminie. W latach 1846-1849 był sekretarzem prowincji. Od 1849-1853 był członkiem wspólnoty konwentu w Łąkach Bratiańskich. Od 1853 był magistrem nowicjatu w Miejskiej Górce na Goruszkach. W 1854 został przełożonym klasztoru w Poznaniu. Gdy dekretem In regimine universi Ordinis z 12 maja 1855 generał zakonu Wenanty z Celano powołał do istnienia Prowincję Niepokalanego Poczęcia NMP w Prusach i w Wielkim Księstwie Poznańskim, o. Laskowski został ustanowiony jednym z jej definitorów prowincjalnych. Pełnił ten urząd aż trzykrotnie: 1855-1858, 1858-1861 i 1870-1873. W latach 1855-1857 należał do wspólnoty minoryckiej klasztoru wejherowskiego, w 1856 zostając jego gwardianem. W następnych latach był w klasztorach w Miejskiej Górce, Łąkach Bratiańskich i ponownie w Wejherowie.
Kapituła prowincjalna 2 września 1861 wybrała go prowincjałem. Rezydował w Wejherowie. W czerwcu 1862 uczestniczył w kapitule generalnej w Rzymie. Od 1865 do 1871 przebywał w klasztorze w Osiecznej. W latach 1971-1975 mieszkał w Miejskiej Górce na Goruszkach, będąc archiwistą prowincjalnym.
Po kasacie zakonów w Prusach w 1875 opuścił klasztor i zamieszkał w Jutrosinie, gdzie zmarł 13 marca 1885.
Bibliografia
Bonawentura Krzemień OFM, Norbert Kubica OFM: Katalog Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych (Franciszkanów) w Katowicach Panewnikach, 2006, s. 23-29. ISBN 83-901128-9-2.
Anzelm Szteinke OFM. Reformackie korzenie Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 9-21, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Anzelm Szteinke OFM. Szkice biograficzne założycieli i przełożonych Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP Zakonu Braci Mniejszych Reformatów w Wielkim Księstwie Poznańskim i Prusach Zachodnich (1855-1923). „Szkoła Seraficka”. 1, s. 141-142, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Onufry Jakub Laskowski OFM urodzł się 1 września 1805 w Kazimierzu koło Rumi, zmarł 22 czerwca 1889 w Nowym Mieście Lubawskim.
O. Onufry Laskowski przyszedł na świat w kaszubskiej wsi Kazimierz pod Rumią 1 września 1805. Rumia należała wówczas do Królestwa Prus. Do Zakonu Braci Mniejszych − franciszkanów − wstąpił w czerwcu 1823 w klasztorze w Żurominie (Pruska Prowincja Reformatów pw. Wniebowzięcia NMP). Tam też odbył nowicjat i złożył 10 czerwca 1824 śluby zakonne. Następnie studiował retorykę w Zarębach Kościelnych (1824-1825), filozofię i historię Kościoła we Włocławku (1825-1828) oraz teologię w Płocku (1828-1830). Święcenia kapłańskie przyjął w Płocku 1 lutego 1829.
W latach 1832-1837 uczył w szkole elementarnej we Włocławku. Następnie był prefektem kalwarii w Wejherowie oraz gwardianem w Żurominie, pracując jednocześnie jako misjonarz ludowy i kaznodzieja. W prowincji pełnił urząd sekretarza prowincjalnego (1840-1843) oraz definitora (1849-1852). Od 1854 do 1858 był gwardianem w Łąkach Bratiańskich. Gdy dekretem In regimine universi Ordinis z 12 maja 1855 generał zakonu Wenanty z Celano powołał do istnienia Prowincję Niepokalanego Poczęcia NMP w Prusach i w Wielkim Księstwie Poznańskim, o. Laskowski został ustanowiony jej kustoszem, czyli zastępcą prowincjała; urząd ten zaczął wówczas pełnić o. Pacyfik Bydłowski OFM. Gdy o. Bydłowski wyjechał w 1856 na kapitułę generalną do Rzymu, o. Laskowski wybrany został komisarzem prowincji na czas nieobecności prowincjała.
Podczas odbytej 24 września 1858 kapituły prowincjalnej w Łąkach Bratiańskich o. Laskowski wybrany został prowincjałem Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP w Prusach i w Wielkim Księstwie Poznańskim. Urząd ten pełnił do 1861. W 1870 o. Laskowski ponownie został wybrany prowincjałem - drugi raz. Gdy bracia wybrali go po raz trzeci prowincjałem w 1873, zrezygnował ze względu na wiek. Do kasaty prowincji i zamknięcia 27 września 1875 konwentu w Łąkach Bratjańskich duszpasterzował i zajmował się kierownictwem duchowym. W 1875 osiadł przy parafii w Nowym Mieście Lubawskim, gdzie obchodził 50-tą i 60-tą rocznicę przyjęcia święceń kapłańskich. Zmarł 22 czerwca 1889 i został pochowany na miejscowym cmentarzu.
Bibliografia
Bonawentura Krzemień OFM, Norbert Kubica OFM: Katalog Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych (Franciszkanów) w Katowicach Panewnikach, 2006, s. 23-29. ISBN 83-901128-9-2.
Anzelm Szteinke OFM. Reformackie korzenie Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. „Szkoła Seraficka”. 1, s. 9-19, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Anzelm Szteinke OFM. Szkice biograficzne założycieli i przełożonych Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP Zakonu Braci Mniejszych Reformatów w Wielkim Księstwie Poznańskim i Prusach Zachodnich (1855-1923). „Szkoła Seraficka”. 1, s. 137-138, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Pacyfik (Wincenty) Bydłowski OFM urodził się 21 sierpnia 1810 w Suchoręczku, zmarł 19 maja 1888 w Miejskiej Górce.
O. Pacyfik Bydłowski urodził się 21 sierpnia 1810 w Suchoręczku koło Kcyni. Do Zakonu Braci Mniejszych − franciszkanów − wstąpił w klasztorze w Żurominie (Pruska Prowincja Reformatów pw. Wniebowzięcia NMP). Tam też ukończył nowicjat i złożył 25 maja 1832 śluby zakonne. Następnie uczył się w szkołach średnich w Siennicy koło Mińska Mazowieckiego i w Zarębach Kościelnych koło Ostrowi Mazowieckiej. Przygotowujące do kapłaństwa studia filozoficzno-teologiczne odbył w latach 1832-1836 we Włocławku i Płocku. Został wyświęcony na kapłana 1 września 1833.
W latach 1837-1838 uczył w szkole w Żurominie, potem w Pułtusku. Przez pewien czas, mieszkając w Siennicy i Białej Podlaskiej, był sekretarzem prowincjała. Kolejnymi miejscami pracy duszpasterskiej były placówki reformackie w Żurominie (1842-1843, gwardian), Wejherowie (1843-1853, gwardian i prefekt kalwarii) i Miejskiej Górce (od 1855, gwardian).
Gdy dekretem In regimine universi Ordinis z 12 maja 1855 generał zakonu Wenanty z Celano powołał do istnienia Prowincję Niepokalanego Poczęcia NMP w Prusach i w Wielkim Księstwie Poznańskim, o. Bydłowski został ustanowiony jej pierwszym prowincjałem. Urząd ten pełnił do 1858. W 1856 wziął udział w kapitule generalnej zakonu w Rzymie.
W latach 1858-1859 był gwardianem w Wejherowie, potem zaś ojcem duchownym kleryków i prefektem studiów w Miejskiej Górce. W 1870 został przełożonym klasztoru w Zamartem koło Chojnic. W następnym roku został powołany na urząd definitora generalnego. W Rzymie przebywał do 1873. Po powrocie do prowincji przewodniczył m.in. odprawionej 28 września 1873 kapitule prowincjalnej w konwencie w Łąkach Bratiańskich. Do śmierci w 1888 mieszkał w klasztorze w Miejskiej Górce, jako archiwista prowincji troszcząc się o dokumentację historyczną i biblioteki konwenckie. Pochowany w podziemiach kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego na Goruszkach w Miejskiej Górce.
Bibliografia
Anzelm Szteinke OFM. Szkice biograficzne założycieli i przełożonych Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP Zakonu Braci Mniejszych Reformatów w Wielkim Księstwie Poznańskim i Prusach Zachodnich (1855-1923). „Szkoła Seraficka”. 1, s. 132-133, 2008. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Bonawentura Krzemień OFM, Norbert Kubica OFM: Katalog Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych (Franciszkanów) w Katowicach Panewnikach, 2006, s. 23-29. ISBN 83-901128-9-2.
